Waarom eenzaamheid niet altijd slecht is; lessen uit solo-travelling
Als gelukspsycholoog krijg ik regelmatig de vraag: "Is eenzaamheid altijd slecht?" Mijn antwoord? Absoluut niet. Millennials en Gen-Z-ers hebben dat allang door. Ze pakken massaal hun rugzak en gaan er solo op uit; niet omdat ze geen vrienden hebben, maar omdat ze de kracht van alleen-zijn hebben ontdekt.
De solo-revolutie
Laten we eerlijk zijn: onze ouders dachten dat je óf gezellig met hen of met vrienden op vakantie ging, óf thuis bleef mokken. Maar de jonge generatie heeft die regel aan zijn laars gelapt. Uit onderzoek blijkt dat solo-reizen onder 25-40-jarigen explosief groeit. Booking.com rapporteerde dat in 2023 maar liefst 24% van alle boekingen voor solo-reizen was en dat is een stijging van 42% ten opzichte van 2019.
Waarom? Omdat deze generatie heeft ontdekt dat alleen-zijn niet hetzelfde is als eenzaam zijn. Je kunt het een beetje vergelijken met wakker liggen ’s nachts of bewust mediteren; de eerste is ongewenst en vooral heel vermoeiend, terwijl de tweede een bewuste keuze is waar je heel veel voordelen uit haalt.
Eenzaamheid versus alleen-zijn: het grote verschil
Hier wordt het interessant vanuit wetenschappelijk perspectief. Eenzaamheid is een emotionele staat waarbij je je afgesneden voelt van anderen, zelfs als je omringd bent door mensen. Denk aan die momenten op een druk feestje waar je je alsnog alleen voelt, dat voelt allesbehalve fijn. Je af en toe eenzaam voelen is menselijk, maar als het chronisch wordt kun je er klachten van ondervinden, zoals somberheid of angst.
Alleen-zijn is iets heel anders. Alleen-zijn is een bewuste keuze voor solitude, en dat heeft verrassende voordelen. Neurowetenschappelijk onderzoek toont aan dat ons brein in rustige, solo-momenten overschakelt naar de default mode network; een netwerk dat actief wordt wanneer we niet gefocust zijn op taken. Dit is het moment waarop we echt nadenken, reflecteren en creativiteit ontwikkelen. Met andere woorden: je brein doet een soort mentale opruiming.
Waarom solo-reizen gelukkig maakt, 4 redenen
Toen ik zelf voor het eerst solo reisde (ja, ook gelukspsychologen durven wel eens alleen op pad), ontdekte ik wat millennials al wisten: alleen reizen is eigenlijk een masterclass in zelfkennis.
Je ontdekt wie je werkelijk bent. Thuis hebben we rollen te vervullen: het ene moment ben je de goede vriend, dan de betrouwbare collega, en weer een ander moment probeer je het perfecte kind te zijn. Op solo-reis val je terug op je kern. Wil je echt dat museum bezichtigen, of deed je dat altijd voor je reisgenoten? Misschien doe je wel weken helemaal niets of kom je erachter dat je stiekem dol bent op straatmuziek en uren kunt luisteren naar een accordeonist in Parijs.
Je wordt comfortabel met ongemak. Solo-reizigers leren omgaan met onzekerheid. Ben je verdwaald in Tokio zonder internet? Dan vraag je maar om hulp. Geen tafel voor één persoon? Dan eet je maar staand bij de bar. Dit soort micro-uitdagingen bouwen veerkracht op en dat is een cruciaal element van geluk.
Je creëert echte verbindingen. Paradoxaal genoeg ontmoet je vaak meer mensen als je alleen reist. Je bent toegankelijker, lokale mensen benaderen je sneller, en je bent gedwongen uit je comfortzone te stappen. Mensen hebben vaak de beste reisverhalen uit solo-trips.
Je krijgt meer zelfvertrouwen. Als je alleen reist kun je je achter niemand verschuilen. Alleen jij kunt die ene treinverbinding regelen of zorgen dat je een leuke dag hebt. Door solo te reizen leer je je eigen gezelschap waarderen, iets dat slechts weinig mensen kunnen, maar een vaardigheid is die je je hele leven ten goede komt.
Praktische tips voor beginnende solo-avonturiers
Start klein. Begin met een dagje alleen naar een nabije stad. Bouw het langzaam op. En vergeet niet: verveling is geen vijand, maar een vriend. Die momenten van "niks te doen" zijn juist waardevol.
Luister naar je intuïtie. Wil je naar dat kleine café om de hoek? Ga erheen. Maak geen compromissen, maak keuzes.
Eenzaamheid staat in een negatief daglicht, en het is goed dat we ons hier zorgen over maken wanneer het chronisch en ongewenst is. Maar bewust gekozen alleen-tijd? Dat is een cadeau aan jezelf. Dus pak die rugzak, boek dat ticket, en neem het beste gezelschap mee: jijzelf