Ik ben bang voor muizen. Heel stom, het wordt minder met de jaren (waarschijnlijk heeft het feit dat ik in een oud huis woon waarvan de kruipruimte een muizen-paradijsje blijkt te zijn er iets mee te maken), maar helemaal van die stomme angst af -laten we voor de zekerheid maar ff op een stoel gaan staan- kom ik niet. Terwijl het best simpel is. Wil jij weten hoe je van vervelende angsten af kunt komen?
Het antwoord hierop is eenvoudig, maar vergt wat uitleg. Tijd voor een basislesje psychologie.
Allereerst vergeten we soms nog wel es dat angst super handig is. Ons brein is perfect in staat ons te waarschuwen bij gevaar. Toen onze voorvaderen in de steentijd op hun gemak op een bosje kruiden zaten te knabbelen, was het heel fijn wanneer hun hersenen aangaven daar even mee op te houden op het moment dat een kudde mammoeten langs kwam gedenderd. Rennen maar!
Ons brein is echter wat blijven steken in deze steentijd. Een deel van ons brein noemen we niet voor niets nog steeds het ‘oerbrein’. Dit is het instinctieve deel van ons brein en reageert dus sterk op impulsen. Dit betekent zoveel als dat onze hersenen vaker een signaal van gevaar afgeven dan nodig is. Niet alle gevaar is echt. Niet alle gevaar is levensbedreigend. Zo worden sommige mensen heel bang van hoogtes, terwijl ze toch echt heel veilig binnen achter het glas staan of andere mensen van muizen of spinnen, terwijl ze best wel weten dat zo’n klein beestje absoluut geen kwaad kan. Allerlei kleine angsten kunnen daarbij ook een trigger zijn voor grotere angsten. Ons brein wordt meer alert en gaat nog vaker waarschuwingssignalen afgeven. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Je weet dat je angsten ongegrond zijn, maar het angstgevoel is echt en wordt alleen maar heftiger en komt vaker voor. Juist mensen die al ietwat bangig zijn aangelegd, zijn dus geneigd om meer angsten te ontwikkelen, zoals angst voor kleine ruimtes of voor het toespreken van een grote groep.
Natuurlijk staan deze angsten ons geluksgevoel in de weg. Je brein wordt er zo door in beslag genomen (er dreigt immers gevaar!), dat het minder of niet bezig is met het afgeven van gelukszalige hormonen.
Wat je goed moet begrijpen is dat je angsten ongegrond zijn. Dat je gevaar voelt dat er niet is. Als jij dit met je verstand begrijpt, zul je het je brein ook moeten leren. Dit kan maar op 1 manier.
Omarm je angst.
Hè? Wat? Maar dat wil je juist niet. Je wilt je angst juist vermijden. Niet gaan abseilen dus en al zeker niet een speech houden voor 80 man. Toch is dit juist een heel effectieve manier om je brein te herprogrammeren. Ergens gaat het namelijk mis in je hoofd; je hebt een foute link gemaakt. Zoals: hoogte = gevaar en levensbedreigend.
Elke psycholoog zal je leren deze foute link te doorbreken. Dit kan op allerlei manieren, bijvoorbeeld middels langdurige cognitieve gedragstherapie of een korter EMDR-traject. Deze therapieën hebben 1 gemene deler; ze leren je je angst te omarmen. Wanneer je de angst over je heen laat komen, voelt je brein pas dat er helemaal niets levensbedreigend aan de hand is. Hierdoor zal het brein de waarschuwingssignalen doen afzwakken en uiteindelijk zullen deze verdwijnen. Als je de angst vermijd doe je het tegenovergestelde; je bevestigt de angstgevoelens in je hoofd. ‘Je hebt gelijk brein, er is gevaar. Laten we snel maken dat we wegkomen.’ Je begrijpt dat dit het signaal van angst de volgende keer nóg groter zal maken. Niet doen dus. Niet wegrennen. Sta stil en haal adem. En onderga die angst.
Dat kan soms een hele (enge) kluif zijn.
Lukt dit je niet zelf? Word je dusdanig beperkt door je angsten dat het je dagelijks leven belemmert? Schroom dan niet om hulp te zoeken. Daar zijn wij professionals immers voor!
Zijn je angsten echter van onschuldigere aard? Probeer dan eens aan je angst te denken en hem gewoon te ondergaan. Denk aan het allerergste dat je kan gebeuren, adem daarbij langzaam diep in en uit en laat de gedachten maar gewoon komen. Wanneer je dit tweemaal per dag doet, zul je zien dat je lichaam leert dat er eigenlijk helemaal niets aan de hand is. Je herconditioneert jezelf. Je angsten zullen verdwijnen. En dan is er weer alle plek voor geluk. Lucky you!
